Thiền và Phương pháp - Thiền là thanh thản
Thiền không phải là kiểm soát, bởi vì kiểm soát tạo ra căng thẳng và thiền dựa trên thảnh thơi. Thiền có vài điều bản chất trong nó, dù bất kì phương pháp nào. Nhưng vài điều bản chất đó là cần trong mọi phương pháp.
Thứ nhất là trạng thái thảnh thơi: không tranh đấu với tâm trí, không kiểm soát tâm trí, không tập trung.
Thứ hai, chỉ quan sát với nhận biết thảnh thơi bất kì cái gì đang diễn ra, không có bất kì can thiệp nào... chỉ quan sát tâm trí, một cách im lặng, không có bất kì phán xét nào, bất kì đánh giá nào.
Đây là ba điều: thảnh thơi, quan sát, không phán xét.
Dần dần, dần dần im lặng lớn giáng xuống bạn. Mọi chuyển động bên trong bạn dừng lại. Bạn hiện hữu, nhưng không có cảm giác về "tôi đây"... chỉ không gian thuần khiết.
Có một trăm mười hai phương pháp thiền; tôi đã nói về tất cả những phương pháp đó. Chúng khác biệt trong thành tố của chúng, nhưng những điều nền tảng vẫn còn như nhau: thảnh thơi, quan sát, thái độ không phán xét.
Cho nên ngay chỗ đầu tiên phương pháp này là sai. Ông ấy đang dạy cùng phương pháp, ông ấy nói, "chỉ là chuyện bất đắc dĩ." Ông ấy không nhận biết về chọn lựa phong phú: một trăm mười hai phương pháp mà cổ đến mười nghìn năm, ít nhất.
Người đầu tiên thu thập mọi phương pháp này là Shiva, và tượng của ông ấy đã được tìm thấy ở Harappa và Mohenjo Daro. Những thành phố này đã nở hoa từ bẩy nghìn năm trước. Họ phải đã là những thành phố văn hoá nhất của thời đó, vì các con đường của họ rộng thế; họ có phòng tắm gắn kèm, họ có nước nóng và lạnh chảy trong phòng tắm của họ, và họ có bể bơi lớn như bể bơi Olympic.
Trong những thành phố đó điều duy nhất chúng ta có thể nhận ra mà vẫn còn bền vững là tượng của Shiva –Shivalinga, biểu tượng dương vật của Shiva. Đó là thứ duy nhất kết nối chúng ta với Harappa và Mohenjo Daro. Vì điều này các nhà lịch sử đã kết luận rằng Shiva không phải là người Aryan, vì những thành phố đó đã tồn tại trước khi người Aryans tới Ấn Độ.
Nhưng Shiva có, trong cuốn sách của ông ấy Vigyan Bhairav Tantra, một trăm mười hai phương pháp thiền. Nhiều phương pháp có thể được tạo ra – tôi đã tạo ra thêm nhiều phương pháp nữa – chỉ chất liệu bản chất phải có đó. Bạn có thể thay đổi phương cách tương ứng theo thời đại, tương ứng theo cá nhân, nhưng bạn không thể loại ra ba điều này – thảnh thơi, quan sát và thái độ không phán xét.
Cho nên, thực ra, chỉ ba điều này là phương pháp thiền duy nhất; mọi phương pháp khác đều là biến thể của cùng một chủ đề. ...
Nếu người ta thiền chỉ với ba điều bản chất này, người ta có thể tạo ra nhiều phương pháp cho những tình huống khác nhau, những người khác nhau, tuỳ người đó thích. Nhưng người ta phải có kinh nghiệm riêng của mình.
Từ "Thiền sư Đại Huệ"
Thiền là thanh thản
Thanh thản nên là tiêu chí của sức mạnh. Con người của sức mạnh tuyệt đối thanh thản, người đó không có bồn chồn bên trong mình. Bởi vì bồn chồn không là gì ngoài việc tiêu tán năng lượng. Khi bạn cảm thấy bồn chồn, bạn đang tiêu tán năng lượng đấy.
Do đó ở phương Đông, thiền nhân trở thành biểu tượng của sức mạnh. Khi một người thiền, người đó mất đi mọi bồn chồn. Việc suy nghĩ của người đó dừng lại, chuyển động thân thể người đó dừng lại; người đó trở nên giống như bức tượng đá cẩm thạch... hoàn toàn tĩnh lặng, bất động. Trong khoảnh khắc đó người đó là khối năng lượng. Người đó cực kì mạnh mẽ.
Nếu bạn thấy ai đó thiền, hãy ngồi xuống bên cạnh người đó, và bạn sẽ được lợi. Ngồi bên cạnh ai đó đang trong tâm trạng thiền, bạn cũng sẽ đi vào trong thiền. Năng lượng của người đó sẽ kéo bạn ra khỏi đống lộn xộn của bạn. Thiền không là gì ngoài việc thanh thản tuyệt đối.
Cách bạn đem sự thanh thản tuyệt đối đó là tuỳ vào nhiều điều. Có cả nghìn lẻ một phương pháp để tạo ra sự thanh thản đó. Phương pháp riêng của tôi là phương pháp trước hết tôi muốn bạn trở thành bồn chồn nhiều nhất có thể được, để cho không còn gì treo bên trong bạn; bồn chồn phải bị tống ra ngoài - thế rồi hãy đi vào trong thanh thản. Và sẽ không có sự quấy rối, điều đó sẽ dễ dàng hơn.
Vào thời của Phật, phương pháp động như vậy đã không được cần tới. Mọi người đều đơn giản hơn, đích thực hơn. Họ sống cuộc sống thực hơn. Bây giờ mọi người đang sống cuộc sống rất kìm nén, cuộc sống rất không thực. Khi họ không muốn mỉm cười, họ lại cười. Khi họ muốn giận dữ, họ biểu lộ từ bi. Mọi người đều giả, toàn thể hình mẫu cuộc sống là giả. Toàn thể nền văn hoá cũng giống như sự dối trá vĩ đại. Mọi người chỉ đóng kịch, không sống. Cho nên, nhiều thứ đang treo lơ lửng, nhiều kinh nghiệm dang dở cứ được thu thập lại, chất đống lại, bên trong tâm trí họ.
Cho nên chỉ với việc ngồi im lặng sẽ không ích gì. Khoảnh khắc bạn ngồi im lặng, bạn sẽ thấy đủ mọi loại vấn đề di chuyển bên trong mình. Bạn sẽ cảm thấy gần như không thể nào im lặng được. Trước hết hãy vứt tất cả những điều đó ra để cho bạn đi tới trạng thái tự nhiên của việc thanh thản. Nhưng, thiền thực chỉ bắt đầu khi bạn đang trong thanh thản.
Tất cả mọi thiền động đều là việc chuẩn bị cho thiền thực. Chúng chỉ là các yêu cầu cơ sở cần được hoàn thành để cho việc thiền có thể xảy ra. Đừng coi chúng là thiền; chúng chỉ là phần nhập môn, chỉ là lời nói dạo đầu. Việc thiền thực chỉ bắt đầu khi tất cả các hoạt động đã dừng lại - hoạt động của thân thể và hoạt động của tâm trí.
Trích từ "Kỉ luật của siêu việt - Tập 2"