Chỉ cái trí trong vô vọng mới có thể tìm ra sự thật.
Vậy là, sự thật là một sự việc đang sống từ khoảnh khắc sang khoảnh khắc – phải được khám phá, không phải bị tin tưởng, không phải bị trích dẫn, không phải bị lập công thức. Nhưng muốn thấy sự thật đó, cái trí của bạn và quả tim của bạn phải linh động lạ thường, tỉnh táo lạ thường. Nhưng bất hạnh thay, hầu hết chúng ta không muốn một cái trí mau lẹ, linh động, và tỉnh táo; chúng ta muốn được ngủ quên qua những câu kinh kệ, những nghi thức. Chúng ta tự ru ngủ chính chúng ta qua vô vàn phương cách! Chắc chắn chúng ta cần một môi trường nào đó, một không khí nào đó, một mình, tĩnh mịch – không phải sự theo đuổi hay sự lẩn trốn của cô độc – nhưng một cô đơn nào đó, mà trong đó có chú ý trọn vẹn; và cô đơn đó, chú ý trọn vẹn đó, hiện diện ở đó chỉ khi nào bạn ở trong sự bất an, khi những khủng hoảng của bạn thực sự mãnh liệt. Và nếu bạn có một người bạn, nếu bạn có người nào đó có thể giúp đỡ bạn, bạn đi đến anh ấy; nhưng chắc chắn, đối xử với anh ấy như vị đạo sư của bạn rõ ràng là không chín chắn, rõ ràng là trẻ con. Nó giống như đang bám gấu váy của người mẹ.
Khi chúng ta gặp phải sự khó khăn, mọi bản năng của chúng ta là nương dựa người nào đó – người mẹ, người cha, hay một cha lành được tôn vinh, người mà bạn gọi là người thầy hay đạo sư. Nhưng nếu một đạo sư xứng đáng, anh ấy sẽ bảo bạn phải tự-hiểu rõ về chính bạn trong hành động, mà là sự liên hệ. Chắc chắn, bạn còn quan trọng hơn vị đạo sư nhiều; bạn còn quan trọng hơn tôi nhiều, bởi vì nó là sống của bạn, đau khổ của bạn, xung đột của bạn, đấu tranh của bạn. Vị đạo sư, hay tôi, hay người nào đó có lẽ được tự do, nhưng điều đó có giá trị gì đối với bạn? Sự tôn thờ đạo sư gây hủy hoại cho sự hiểu rõ về chính bạn của bạn. Và có một nhân tố kỳ dị trong trong điều này. Bạn càng thể hiện sự kính trọng đối với một người nhiều bao nhiêu, bạn càng thể hiện sự kính trọng đối với những nguời khác ít hơn bấy nhiêu. Bạn kính cẩn thưa thỉnh vị đạo sư của bạn và lại khinh miệt những người thấp kém hơn bạn. Vì vậy, sự kính trọng của bạn chẳng có ý nghĩa bao nhiêu. Đây là tất cả những sự kiện. Tôi biết có thể hầu hết các bạn đều không ưa thích điều gì đã được nói, bởi vì cái trí của bạn muốn được thanh thản, nó đã bị vùi dập quá nhiều. Nó đã bị trói buộc trong quá nhiều phiền muộn và đau khổ, và nó nói, ‘Lạy Thượng đế hãy cho con hy vọng nào đó, ẩn náu nào đó’.
Chỉ cái trí trong vô vọng mới có thể tìm ra sự thật. Một cái trí bất mãn tột độ có thể nhảy vào sự thật; không phải một cái trí mãn nguyện, không phải một cái trí được kính trọng, được bao bọc bởi những niềm tin.
Vậy là, bạn nở hoa chỉ trong sự liên hệ; bạn nở hoa chỉ trong tình yêu, không phải trong mãn nguyện. Nhưng những quả tim của chúng ta đã héo hắt; chúng ta đã nhét đầy những quả tim của chúng ta bằng những sự việc của cái trí, thế là chúng tanương nhờ những người khác để nhét đầy những quả tim của chúng ta bằng những sáng chế của họ. Bởi vì chúng ta không có tình yêu, chúng ta cố gắng tìm ra nó bởi người thầy, bởi người nào đó.
Có phải bạn đang bị mê hoặc bởi giọng nói và những từ ngữ của tôi? Chắc chắn, điều gì tôi vừa nói phải rất gây khó chịu cho bạn? Nếu nó không gây khó chịu, chắc phải có gì sai lầm. Bởi vì người ta đang tấn công vào toàn cấu trúc của qui trình suy nghĩ của bạn, những phương cách sống thoải mái của bạn, và sự khó chịu đó chắc phải gây mệt mỏi lắm. Chúng ta hãy rất rõ ràng về điều gì chúng ta đang cố gắng thực hiện, các bạn và tôi. Có thể, hầu hết chúng ta sẽ nói, ‘Tôi biết tất cả điều này; Shankara, Phật, người nào đó đã nói’. Câu phát biểu này thể hiện rằng, bởi vì đã đọc quá nhiều, một cách hời hợt, bạn chuyển điều gì đang được nói vào một trong những ngõ ngách sâu kín nào đó trong cái trí của bạn, và thế là quên bẵng nó. Nó là một cách thuận tiện để xua đuổi điều gì bạn đã nghe, mà có nghĩa bạn đang lắng nghe chỉ trên mức độ từ ngữ, và không thâu nhận toàn nội dung, mà tạo ra một khó chịu.
An bình không thể hiện diện nếu không có nhiều thâm nhập; và điều gì bạn và tôi đang thực hiện là thâm nhập vào những cái trí và những quả tim của chúng ta với mục đích bắt gặp điều gì là sự thật và điều gì là giả dối. Và thâm nhập là tiêu xài năng lượng, sinh lực; nó phải gây kiệt sức phần thân thể giống như đang đào bới! Nhưng bất hạnh thay, nhiều người quen thuộc với lắng nghe; nhiều người chỉ là những khán giả đang thưởng thức, đang quan sát điều gì một người khác đang trình diễn; vì vậy, bạn không mệt mỏi. Những khán giả không bao giờ mệt mỏi, mà thể hiện rằng họ không đang tham gia trò chơi! Bạn không là khán giả, và tôi không là người trình diễn.
Bạn không có mặt ở đây để nghe một bài hát. Điều gì bạn và tôi đang cố gắng làm là tìm được một bài hát trong những quả tim của chúng ta và không lắng nghe bài hát của một người khác. Nhiều người quen lắng nghe bài hát của một người khác, và vì vậy những quả tim của họ trống rỗng, và chúng sẽ luôn luôn trống rỗng bởi vì họ nhét đầy những quả tim của họ bằng bài hát của một người khác. Đó không là bài hát của bạn; lúc đó bạn chỉ là một cái máy đĩa, đang thay đổi những cái đĩa tùy theo tâm trạng của bạn; bạn không là những nhạc sĩ. Và đặc biệt trong những thời điểm của phiền muộn và khó nhọc vô cùng, mỗi người chúng ta phải là nhạc sĩ; chúng ta phải tự-sáng tạo bài hát cho chính chúng ta, mà có nghĩa làm tự do, làm trống không quả tim khỏi những sự việc bị nhét đầy bởi cái trí. Vì vậy chúng ta phải hiểu rõ những sáng chế của cái trí, và thấy sự giả dốicủa những sáng chế đó. Thế là chúng ta sẽ không nhét đầy những quả tim của chúng ta bởi những sáng chế đó. Vậy thì khi quả tim được trống không – không phải bị nhét đầy tro bụi – khi quả tim được trống không, và cái trí yên lặng, vậy thì có một bài hát, bài hát không thể bị hủy hoại hay bị biến dạng, bởi vì nó không bị sắp xếp vào chung bởi cái trí.
Rajghat, ngày 23 tháng giêng năm 1949
Krishnamurti
Nội dung chính
